Φυλλο

Φυλλο

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2015

Ο Βυγκότσκυ και ο Μ Βασιλειος

"Επεσα" σε ενα κειμενο του Μ Βασιλειου (ενα κομμάτι του ανατρεπτικου του απολογητικου Ευνομιου) που μου έφερε στο νου τη διακριση καθημερινών απο επιστημονικές έννοιες στο Βυγκότσκυ)
- Τη επινοια... τη ψυχη του νενοηκότος ενίδρυται τα νοήματα---

     




Ο Μ Βασιλειος μιλαει για την μετάβαση απο την απλη χρήση των λέξεων σε μια πολυ λεπτοτερη εξέταση των νοημάτων τους όπου το απλο εμφανιζεται ως συνθετο και μάλιστα με μια δομή. Και η συνθετότητα έχει συχνά να κάνει με την εκάστοτε μέριμνα που φωτιζει την υποτιθέμενα απλη αρχική έννοια (μάλιστα μια μέριμνα η οποια εμφανίζεται στο πλαίσιο μιας συλλογικότητας).
Ξεκινάει δηλαδη κανεις απο μια καθημερινή έννοια αλλά βρίσκεται αίφνης στο μέσο μιας κοινοτητας που ήδη την έξετάζει, ήδη την έχει εντάξει σε διαφορετικές μέριμνες προωθοντας το νόημα της και τις συνδέσεις του προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ή ισως ο ιδιος ή η ιδια ειναι μέλος μιας κοινοτητας που θέλει να πετυχει κάτι με αυτη την έννοια και έτσι την ωθει προς μια κατευθυνση στηνοντας και τις αντιστοιχες συνδέσεις

--τον ιδιο το σιτο (που αρχικά γινεται αισθητός ως κάτι απλο) άλλοτε τον ονομάζουμε καρπο (και αυτο έχει να κάνει με το ότι φτάνει στο τέλος της η προηγουμενη καλλιέργεια), άλλοτε σπέρμα (και αυτο έχει να κάνει με τη νεα καλλιέργεια), άλλοτε τροφή (και αυτο έχει να κάνει με το κατα πόσο ειναι κατάλληλος για να αναπτυχθει το σώμα)----

Αλλά και για τον Χριστό λέει οτι ανάλογα   με τη διαφορά των ενεργειών και τη σχέση προς τα ενεργούμενα δινει στον εαυτο Του άλλα ονοματα: θύρα, οδό, αρτο, άμπελο (όπου αναφέρεται στη μέριμνα των ανθρώπων για καρποφορια και πώς ριζώνοντας σε Αυτον την πίστη τους διατρέφονται απο Αυτον για να καρποφωρήσουν), ποιμένα, φως ( οπου αναφέρεται στο απροσητο της δόξας γι αυτους που θέλουν να Τον πλησιάσουν αλλά και στον φωτισμό με την λαμπρότητα της γνώσης σε αυτους που έχουν καθαρα τα μάτια της ψυχης τους)

Ετσι η απλη χρηση των καθημερινών εννοιών οταν συναντά κοινοτητες ανθρώπων που θέτουν στοχο την προωθηση των μεριμνών τους στην κατευθυνση μιας καρποφωριας σχιζεται σε διαφορετικά ονοματα, σε έννοιες που έχουν το συστημικο χαρακτήρα των επιστημονικών εννοιών, που οριοθετειται η "περιοχή" τους (των επιστημονικών εννοιών), έτσι ώστε να διευκολυνουν τη ροή του πειθαρχημένου λογου στα πλαισια της κοινότητας.

Ο Μεγας Βασιλειος μιλάει για κοινοτητες που κάνουν τη δουλειά τους αλλα που ειναι ενημερες της παρουσιας και των ενεργειών του Θεου. Δεν ειναι κοινοτητες που λειτουργουν σε ένα "κοινωνικο κενο" και που συστηνουν αθροιστικά την Κοινωνία. Ετσι το αντιλαμβάνομαι εγω

Επισης καθως ο Μεγας Βασιλειος μιλά για τις ενέργειες του Θεου έχω την αισθηση οτι ο λόγος για την εκάστοτε ενέργεια μεσολαβεί στη σχεση μας με το Θεο, σχέση που εμεις τη βιώνουμε οντας μαζι με άλλους (συνιστωντας την εκκλησία). Οι λέξεις και οι φράσεις στηριζουν νοήματα που λες και ειναι ο "τόπος" της συνάντησής μας (οταν αυτη πραγματοποιειται με αυτο τον τρόπο και οχι πχ στα συμβάντα της ζωής).
Επισης οι λεξεις ειναι οδηγοι καθως ο νους μας απλώνεται στη συνάντηση (οπως μπορει) με το Θεο, σε ενα ειδος προετοιμασίας και προδιαμόρφωσης (σαν το χέρι που προδιαμορφώνει τη θέση των δαχτυλων του καθως προσδοκα να πιάσει ένα ποτήρι)
--- Οταν ονομάζουμε το Θεο άφθαρτο, με εμφαση λεμε στον εαυτο μας ή στους ακροατές:"Μην νομίζεις οτι ο Θεός υπόκειται σε φθορα"---
Δηλαδή ειναι μια πειθαρχια της σκέψης ώστε να ταιριάζει με το συναντόμενο (εδω ΤΟΝ συναντόμενο) και πέρασμα απο τον καθημερινο τρόπο ομιλίας και τις συνήθειές του σε ένα "επιστημονικο" τρόπο ομιλίας όπου μέσα του ειναι "φυτεμένες" οι λεπτες σκέψεις και οι εμπειρίες σπουδαίων ανθρώπων και οδηγων μας.
Μεσα απο την πειθαρχιση του εσωτερικου και του εξωτερικου διαλόγου μας αναπτυσουμε και μια συγκεκριμένη υποκειμενικότητα, ενα τροπο βιώσεως του εγω μας (οχι ανεξάρτητο απο την ζωη μας με άλλους)


ΥΓ Υπάρχει μια έμμεση συνδεση του Βιγκότσκυ (που ηταν Εβραίος και φυσικά ακομα εντονότερα επιρεασμένος απο τη θρησκευτική και πολιτισμική παράδοση της Εβραίων) με την Ορθοδοξια μέσω της επιρροής των Shpet και Chelpanov, ανθρώπων που επέμεναν στη σημασια της κουλτουρας και τη συμμετοχή της στην εγκαθιδρυση της ανθρωπινης ψυχης (για την ακριβεια εδω μιλάω πολυ στον αέρα- δεν ξέρω σχεδον τιποτε για τους δυο αυτους ψυχολογους/φιλοσοφους. Την πληροφορια οτι κατα  καποιο τροπο δρουσαν προδρομικά στο Βυγκότσκυ την έχω απο το
González Rey, F. (2011). The path to subjectivity. Advancing alternative understandings of Vygotsky and the cultural historical legacy. Vygotsky in 21st century society. Advances in cultural historical theory and praxis with non-dominant communities, 32-49.  (εγω το βρηκα στο http://lchc.ucsd.edu/mca/Paper/Path-to-Subjectivity.pdf) 
Δεν βρισκει ευκολα γι αυτους κάτι κανεις. Πάντως ο Shpet εκτελεστηκε επι Σταλιν. Για τον Chelpanov δεν ξερω αν προλαβε να πεθάνει μονος του

ΥΓ2 Νοιώθω οτι αυτο που "παιζεται" στην αντιπαράθεση του Μ Βασιλειου προς τον Ευνόμιο έχει να κάνει με τη σχέση νου και καρδιάς. Ο  Μ Βασιλειος μου φαινεται θεάται στην Αγια Γραφη μια πραγματικοτητα που μέσω των λεκτικών φράσεων πάει πέρα απο τη λογική δομή και το λογικο αρχιτεκτόνημα, που συνδέει τις λογικές κατασκευές με την συναισθηματική αίσθηση με τρόπο που να μην ξεχωριζουν τα μεν απο τα δε. Οταν μιλάει για την ουσια και τις υποστάσεις νοιώθω να μιλάει οχι μονο με του νου αλλά και με την  καρδιά, σαν κάποιος που εκτιμάει αφάνταστα οτι πέρα απο το θαυμασμο της δυναμης του Θεου, έπιασε μια ματια, μια φευγαλέα ματιά, της ποιοτητας της σχέσης των Προσωπων της Αγιας Τριάδας που εκφράζεται και μέσα απο τη φραση: η ουσία του Θεου ειναι μια και για τα τρία Προσωπα.
Αυτη τη διαισθηση στη συνδεση του γνωστικού με το συναισθηματικό νομιζω τη συναντουμε και στον Βυγκότκσυ ως κάτι πολυτιμο που προσπαθει να το προστατέψει απο μια Μαρξιστική ψυχολογία που στο όνομα της αντικειμενικότητας θα εξαφάνιζε το υποκειμενο, τη δημιουργική δύναμη του υποκειμένου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου